Get ready for a dazzling summer with our new arrivals
heroicons/outline/phone Servizio Clienti 06.92959541 heroicons/outline/truck Spedizione gratuita sopra i 29€

Le dicotiledoni nelle colture agrarie. Botanica e riconoscimento [Viggiani - Edagricole / Il Sole 24 Ore]

ISBN/EAN
9788850654406
Editore
Edagricole-New Business Media
Formato
Brossura
Anno
2015
Pagine
600

Disponibile

68,00 €
Questo testo-atlante, diviso in 4 parti consultabili anche singolarmente, tratta le diverse specie di erbe dicotiledoni diffuse nelle principali colture agrarie e in altri ambienti come per esempio prati, fossi e bordi strade. Lo scopo è offrire uno strumento d'identificazione aggiornato delle diverse specie spontanee e per questo il volume è basato essenzialmente su una dettagliata documentazione fotografica delle piante in campo, anche nei diversi stadi di sviluppo. Le singole specie sono organizzate innanzitutto in schede analitiche in cui se ne riassumono le caratteristiche botaniche principali, i sistemi di classificazione, le famiglie e per le piante segetali i principali areali d'interesse e le eventuali particolarità e similitudini morfologiche. A specifico uso dei tecnici, si propongono in altra parte, 5 Atlanti specializzati (fiori, frutti, semi, plantule e piante giovani) corredati da semplici chiavi introduttive, per facilitare l'individuazione della specie da identificare attraverso il confronto tra il campione e i singoli elementi di distinzione morfologica. Una sezione breve di botanica permette allo studente e all'appassionato di focalizzarsi sulla conoscenza pratica dei fenomeni che sono alla base della variabilità insita nelle diverse specie.

Maggiori Informazioni

Autore Viggiani Pasquale
Editore Edagricole-New Business Media
Anno 2015
Tipologia Libro
Lingua Italiano
Indice Parte prima. Panoramica 1. La vegetazione infestante in Italia...............................................................2 1.1. Nei cereali autunno-vernini.................................................................................................2 1.2. Nelle colture a ciclo primaverile-estivo.................................................................................4 1.3. Nelle colture orticole di pieno campo...................................................................................5 1.4. Nelle coltivazioni arboree...................................................................................................7 Parte seconda. Morfologia e Atlanti delle specie 2. Le dicotiledoni: i nomi e le classificazioni...................................................14 2.1. La costituzione delle piante...............................................................................................................14 2.2. La classificazione e i nomi....................................................................................................................14 2.3. Il significato dei nomi........................................................................................................................16 3. Le famiglie e i generi..............................................................................17 3.1. Amarantacee..................................................................................................................18 3.2. Apiacee o Ombrellifere.....................................................................................................19 3.3. Asteracee o Composite.....................................................................................................20 3.4. Borraginacee.................................................................................................................22 3.5. Brassicacee o Crucifere.....................................................................................................23 3.6. Campanulacee..............................................................................................................24 3.7. Cariofillacee..................................................................................................................24 3.8. Chenopodiacee...............................................................................................................25 3.9. Convolvulacee..............................................................................................................26 3.10. Cucurbitacee.................................................................................................................27 3.11. Euforbiacee....................................................................................................................27 3.12. Fabacee o Leguminose....................................................................................................28 3.13. Geraniacee....................................................................................................................29 3.14. Lamiacee o Labiate.........................................................................................................29 3.15. Malvacee.....................................................................................................................30 3.16. Orobancacee.................................................................................................................31 3.17. Oxalidacee....................................................................................................................31 3.18. Papaveracee..................................................................................................................32 3.19. Fitolaccacee..................................................................................................................32 3.20. Plantaginacee...............................................................................................................33 3.21. Poligonacee...................................................................................................................34 3.22. Portulacacee.................................................................................................................35 3.23. Primulacee....................................................................................................................35 3.24. Ranuncolacee...............................................................................................................36 3.25. Rubiacee......................................................................................................................37 3.26. Solanacee......................................................................................................................37 3.27. Urticacee......................................................................................................................38 3.28. Violacee......................................................................................................................39 3.29. Zigofillacee...................................................................................................................39 4. Atlante delle specie segetali.....................................................................40 4.1 Abutilon theophrasti.......................................................................................................42 4.2 Acalypha virginica...........................................................................................................44 4.3 Adonis annua................................................................................................................46 4.4 Amaranthus...................................................................................................................48 4.5 Amaranthus albus...........................................................................................................50 4.6 Amaranthus blitoides......................................................................................................52 4.7 Amaranthus blitum.........................................................................................................54 4.8 Amaranthus deflexus......................................................................................................56 4.9 Amaranthus hybridus......................................................................................................58 4.10 Amaranthus powellii........................................................................................................60 4.11 Amaranthus retroflexus....................................................................................................62 4.12 Amaranthus tuberculatus..................................................................................................64 4.13 Ambrosia artemisiifolia.....................................................................................................66 4.14 Ammi majus..................................................................................................................68 4.15 Anacyclus clavatus..........................................................................................................70 4.16 Anthemis arvensis............................................................................................................72 4.17 Artemisia vulgaris............................................................................................................74 4.18 Atriplex patula...............................................................................................................76 4.19 Atriplex prostrata............................................................................................................78 4.20 Bidens frondosa..............................................................................................................80 4.21 Bidens tripartita...............................................................................................................82 4.22 Bifora radians................................................................................................................84 4.23 Bifora testiculata.............................................................................................................86 4.24 Brassica nigra.................................................................................................................88 4.25 Buglossoides arvensis.......................................................................................................90 4.26 Calendula arvensis..........................................................................................................92 4.27 Calepina irregularis...........................................................................................................94 4.28 Calystegia sepium............................................................................................................96 4.29 Capsella bursa-pastoris......................................................................................................98 4.30 Carthamus lanatus........................................................................................................100 4.31 Centaurea napifolia........................................................................................................102 4.32 Cerastium glomeratum....................................................................................................104 4.33 Chaenorrhinum minus...................................................................................................106 4.34 Chenopodium album.....................................................................................................108 4.35 Chenopodium vulvaria.....................................................................................................110 4.36 Cirsium arvense..............................................................................................................112 4.37 Convolvulus arvensis......................................................................................................114 4.38 Cota altissima..............................................................................................................116 4.39 Cuscuta campestris.........................................................................................................118 4.40 Cyanus segetum..............................................................................................................120 4.41 Datura stramonium.......................................................................................................122 4.42 Daucus carota.............................................................................................................124 4.43 Delphinium consolida....................................................................................................126 4.44 Diplotaxis erucoides......................................................................................................128 4.45 Ecballium elaterium.......................................................................................................130 4.46 Erigeron spp. (bonariensis, canadensis)..............................................................................132 4.47 Erodium cicutarium.......................................................................................................134 4.48 Erodium malacoides......................................................................................................136 4.49 Euphorbia helioscopia.....................................................................................................138 4.50 Fallopia convolvulus......................................................................................................140 4.51 Ferula communis..........................................................................................................142 4.52 Fumaria capreolata.........................................................................................................144 4.53 Fumaria officinalis.........................................................................................................146 4.54 Fumaria parviflora.........................................................................................................148 4.55 Galactites tomentosus....................................................................................................150 4.56 Galinsoga parviflora........................................................................................................152 4.57 Galinsoga quadriradiata..................................................................................................154 4.58 Galium aparine............................................................................................................156 4.59 Galium tricornutum......................................................................................................158 4.60 Geranium dissectum.....................................................................................................160 4.61 Glebionis coronarium....................................................................................................162 4.62 Glebionis segetum........................................................................................................164 4.63 Helianthus annuus........................................................................................................166 4.64 Helianthus tuberosus.....................................................................................................168 4.65 Heliotropium europaeum.................................................................................................170 4.66 Helminthotheca echioides................................................................................................172 4.67 Hibiscus trionum...........................................................................................................174 4.68 Kickxia elatine..............................................................................................................176 4.69 Kickxia spuria...............................................................................................................178 4.70 Lactuca serriola............................................................................................................180 4.71 Lamium amplexicaule......................................................................................................182 4.72 Lamium purpureum......................................................................................................184 4.73 Lathyrus ochrus.............................................................................................................186 4.74 Legousia speculum-veneris..............................................................................................188 4.75 Lepidium coronopus.......................................................................................................190 4.76 Lipandra polysperma....................................................................................................192 4.77 Lysimachia arvensis.......................................................................................................194 4.78 Lysimachia foemina........................................................................................................196 4.79 Malva sylvestris..............................................................................................................198 4.80 Matricaria chamomilla...................................................................................................200 4.81 Matricaria discoidea......................................................................................................202 4.82 Mercurialis annua...........................................................................................................204 4.83 Myagrum perfoliatum......................................................................................................206 4.84 Myosotis arvensis..........................................................................................................208 4.85 Nigella damascena........................................................................................................210 4.86 Orobanche crenata.......................................................................................................212 4.87 Oxalis pes-caprae..........................................................................................................214 4.88 Oxybasis rubra............................................................................................................216 4.89 Papaver......................................................................................................................218 4.90 Papaver apulum............................................................................................................220 4.91 Papaver dubium..............................................................................................................222 4.92 Papaver hybridum.........................................................................................................224 4.93 Papaver rhoeas..............................................................................................................226 4.43 Delphinium consolida....................................................................................................126 4.44 Diplotaxis erucoides......................................................................................................128 4.45 Ecballium elaterium.......................................................................................................130 4.46 Erigeron spp. (bonariensis, canadensis)..............................................................................132 4.47 Erodium cicutarium.......................................................................................................134 4.48 Erodium malacoides......................................................................................................136 4.49 Euphorbia helioscopia.....................................................................................................138 4.50 Fallopia convolvulus......................................................................................................140 4.51 Ferula communis..........................................................................................................142 4.52 Fumaria capreolata.........................................................................................................144 4.53 Fumaria officinalis.........................................................................................................146 4.54 Fumaria parviflora.........................................................................................................148 4.55 Galactites tomentosus....................................................................................................150 4.56 Galinsoga parviflora........................................................................................................152 4.57 Galinsoga quadriradiata..................................................................................................154 4.58 Galium aparine............................................................................................................156 4.59 Galium tricornutum......................................................................................................158 4.60 Geranium dissectum.....................................................................................................160 4.61 Glebionis coronarium....................................................................................................162 4.62 Glebionis segetum........................................................................................................164 4.63 Helianthus annuus........................................................................................................166 4.64 Helianthus tuberosus.....................................................................................................168 4.65 Heliotropium europaeum.................................................................................................170 4.66 Helminthotheca echioides................................................................................................172 4.67 Hibiscus trionum...........................................................................................................174 4.68 Kickxia elatine..............................................................................................................176 4.69 Kickxia spuria...............................................................................................................178 4.70 Lactuca serriola............................................................................................................180 4.71 Lamium amplexicaule......................................................................................................182 4.72 Lamium purpureum......................................................................................................184 4.73 Lathyrus ochrus.............................................................................................................186 4.74 Legousia speculum-veneris..............................................................................................188 4.75 Lepidium coronopus.......................................................................................................190 4.76 Lipandra polysperma....................................................................................................192 4.77 Lysimachia arvensis.......................................................................................................194 4.78 Lysimachia foemina........................................................................................................196 4.79 Malva sylvestris..............................................................................................................198 4.80 Matricaria chamomilla...................................................................................................200 4.81 Matricaria discoidea......................................................................................................202 4.82 Mercurialis annua...........................................................................................................204 4.83 Myagrum perfoliatum......................................................................................................206 4.84 Myosotis arvensis..........................................................................................................208 4.85 Nigella damascena........................................................................................................210 4.86 Orobanche crenata.......................................................................................................212 4.87 Oxalis pes-caprae..........................................................................................................214 4.88 Oxybasis rubra............................................................................................................216 4.89 Papaver......................................................................................................................218 4.90 Papaver apulum............................................................................................................220 4.91 Papaver dubium..............................................................................................................222 4.92 Papaver hybridum.........................................................................................................224 4.93 Papaver rhoeas..............................................................................................................226 4.94 Persicaria lapathifolia......................................................................................................228 4.95 Persicaria maculosa........................................................................................................230 4.96 Phelipanche ramosa......................................................................................................232 4.97 Phytolacca americana....................................................................................................234 4.98 Plantago afra...............................................................................................................236 4.99 Plantago lanceolata.......................................................................................................238 4.100 Plantago major.............................................................................................................240 4.101 Polygonum aviculare......................................................................................................242 4.102 Portulaca oleracea..........................................................................................................244 4.103 Ranunculus arvensis.......................................................................................................246 4.104 Ranunculus ficaria..........................................................................................................248 4.105 Ranunculus repens.......................................................................................................250 4.106 Raphanus raphanistrum....................................................................................................252 4.107 Rapistrum rugosum.........................................................................................................254 4.108 Ridolfia segetum............................................................................................................256 4.109 Rumex crispus...............................................................................................................258 4.110 Rumex obtusifolius.........................................................................................................260 4.111 Scandix pecten-veneris....................................................................................................262 4.112 Senecio vulgaris.............................................................................................................264 4.113 Sigesbeckia orientalis.......................................................................................................266 4.114 Silybum marianum........................................................................................................268 4.115 Sinapis alba.................................................................................................................270 4.116 Sinapis arvensis.............................................................................................................272 4.117 Solanum carolinense......................................................................................................274 4.118 Solanum nigrum.............................................................................................................276 4.119 Sonchus asper.............................................................................................................278 4.120 Sonchus oleraceus........................................................................................................280 4.121 Stachys annua.............................................................................................................282 4.122 Stellaria media..............................................................................................................284 4.123 Taraxacum officinale.......................................................................................................286 4.124 Thlaspi arvense..............................................................................................................288 4.125 Tribulus terrestris............................................................................................................290 4.126 Tripleurospermum inodorum...........................................................................................292 4.127 Urtica dioica.................................................................................................................294 4.128 Urtica urens..................................................................................................................296 4.129 Veronica arvensis............................................................................................................298 4.130 Veronica hederifolia........................................................................................................300 4.131 Veronica persica..............................................................................................................302 4.132 Vicia sativa-nigra.............................................................................................................304 4.133 Viola arvensis................................................................................................................306 4.134 Xanthium orientale-italicum..............................................................................................308 4.135 Xanthium spinosum........................................................................................................310 5. Atlante delle specie ruderali...................................................................312 5.1 Achillea millefolium.........................................................................................................317 5.2 Agrimonia eupatoria......................................................................................................318 5.3 Ajuga chamaepitys.........................................................................................................319 5.4 Ajuga reptans...............................................................................................................320 5.5 Alliaria petiolata.............................................................................................................321 5.6 Apios americana..........................................................................................................322 5.7 Arabidopsis thaliana........................................................................................................323 5.8 Arctium lappa................................................................................................................324 5.9 Aristolochia clematitis....................................................................................................325 5.10 Asclepias syriaca..........................................................................................................326 5.11 Bellardia trixago............................................................................................................327 5.12 Bituminaria bituminosa....................................................................................................328 5.13 Borago officinalis...........................................................................................................329 5.14 Bryonia cretica-dioica......................................................................................................330 5.15 Bunias erucago..............................................................................................................331 5.16 Cardamine hirsuta..........................................................................................................332 5.17 Carduus pycnocephalus...................................................................................................333 5.18 Centaurea spp. (calicitrapa, seridis, sicula, solstitialis).............................................................334 5.19 Cerinthe major.............................................................................................................335 5.20 Chelidonum majus..........................................................................................................336 5.21 Chrozophora tinctoria...................................................................................................337 5.22 Cichorium intybus...........................................................................................................338 5.23 Cirsium vulgare.............................................................................................................339 5.24 Clematis vitalba...........................................................................................................340 5.25 Cynara cardunculus.......................................................................................................341 5.26 Diplotaxis tenuifolia........................................................................................................342 5.27 Dipsacus fullonum.........................................................................................................343 5.28 Dittrichia viscosa..........................................................................................................344 5.29 Echium spp. (italicum, vulgare)........................................................................................345 5.30 Emex spinosa................................................................................................................346 5.31 Euphorbia spp. (characias, cyparissias, davidii, esula, peplus)...................................................347 5.32 Galeopsis tetrahit.........................................................................................................349 5.33 Humulus lupulus..........................................................................................................350 5.34 Hypericum perforatum..................................................................................................351 5.35 Lathyrus spp. (aphaca, hirsutus, latifolius)..............................................................................352 5.36 Lepidium draba............................................................................................................353 5.37 Linaria vulgaris...............................................................................................................354 5.38 Lotus spp. (corniculatus, tetragonolobus)............................................................................355 5.39 Lycopus europaeus........................................................................................................356 5.40 Lythrum salicaria..........................................................................................................357 5.41 Medicago lupulina...........................................................................................................358 5.42 Melilotus spp. (albus, officinalis).......................................................................................359 5.43 Moricandia arvensis.......................................................................................................360 5.44 Nicandra physalodes.......................................................................................................361 5.45 Oenothera biennis.........................................................................................................362 5.46 Onobrychis viciifolia......................................................................................................363 5.47 Papaver setigerum...........................................................................................................364 5.48 Parietaria judaica............................................................................................................365 5.49 Picris hieracioides..........................................................................................................366 5.50 Plantago media..............................................................................................................367 5.51 Polanisia trachysperma....................................................................................................368 5.52 Potentilla reptans...........................................................................................................369 5.53 Ranunculus spp. (muricatus, sceleratus)..............................................................................370 5.54 Reseda spp. (alba, lutea)..................................................................................................371 5.55 Reynoutria japonica.......................................................................................................372 5.56 Salsola kali..................................................................................................................................373 5.57 Salvia spp. (pratensis, verbenaca).....................................................................................374 5.58 Sanguisorba minor.........................................................................................................375 5.59 Scolymus hispanicus.......................................................................................................376 5.60 Securigera spp. (securidaca, varia)....................................................................................377 5.61 Sherardia arvensis..........................................................................................................378 5.62 Sicyos angulatus..........................................................................................................379 5.63 Silene spp. (colorata, fuscata, latifolia, vulgaris).....................................................................380 5.64 Solanum spp. (dulcamara, linnaeanum, villosum-villosum)......................................................381 5.65 Spergula arvensis.........................................................................................................382 5.66 Sulla coronaria...............................................................................................................383 5.67 Symphyotrichum squamatum..........................................................................................384 5.68 Thlaspi spp. (alliaceum, perfoliatum).................................................................................385 5.69 Tordylium spp. (apulum, maximum)..................................................................................386 5.70 Torilis spp. (arvensis, nodosa)..........................................................................................387 5.71 Tragopogon porrifolius.....................................................................................................388 5.72 Tragopogon pratensis......................................................................................................389 5.73 Trifolium spp. (campestre, pratense, repens, stellatum)...........................................................390 5.74 Tussilago farfara.............................................................................................................391 5.75 Urospermum picroides..................................................................................................392 5.76 Verbena officinalis............................................................................................................393 5.77 Veronica spp. (anagallis-aquatica, beccabunga, cymbalaria, spicata).........................................394 5.78 Vicia spp. (cracca, villosa)................................................................................................395 Parte terza. Approfondimenti 6. La durata della vita e le Forme biologiche.................................................398 6.1. Il ciclo vegetativo delle dicotiledoni...................................................................................398 6.2. La vitalità delle piante....................................................................................................399 6.3. Le Forme biologiche e le categorie di Raunkiaer..................................................................400 6.4. Lo Spettro biologico......................................................................................................401 6.5. La Scala di J. Montegut...................................................................................................402 7. Il fiore..............................................................................................403 7.1. Il perianzio.................................................................................................................403 7.2. L’androceo..................................................................................................................404 7.3. Il gineceo...................................................................................................................405 7.4. La sessualità dei fiori.....................................................................................................406 7.5. Il ricettacolo................................................................................................................406 7.6. La simmetria...................................................................................................................407 7.7. Le infiorescenze.............................................................................................................407 8. Il frutto............................................................................................412 8.1. I frutti carnosi................................................................................................................412 8.2. I frutti secchi indeiscenti................................................................................................412 8.3. I frutti secchi deiscenti...................................................................................................416 8.4. Le infruttescenze..........................................................................................................419 9. Dall’ovulo alla disseminazione...............................................................420 9.1. Il seme.......................................................................................................................420 9.2. La disseminazione e la dispersione del seme nell’ambiente....................................................422 10. Dal seme alla pianta adulta...................................................................425 10.1 La germinazione.............................................................................................................425 10.2. Le foglie cotiledonari......................................................................................................425 10.3. La plantula...................................................................................................................426 10.4. Le plantule senza cotiledoni o con cotiledoni non visibili......................................................428 10.5. Dalla plantula alla pianta giovane.....................................................................................429 10.6. L’apparato radicale e gli annessi........................................................................................429 10.7. Il fusto..........................................................................................................................431 10.8. La foglia......................................................................................................................432 10.9. Delle piante adulte.......................................................................................................434 10.10. Le ramificazioni del fusto...................................................................................................435 10.11. La fillotassi......................................................................................................................436 10.12. La variabilità delle foglie...................................................................................................436 10.13. La taglia..........................................................................................................................437 Parte quarta. Caratteristiche e Identificazione organi 11. Caratteristiche particolari.....................................................................442 12. Atlante dei fiori..................................................................................446 12.1 Fiori poco appariscenti (petali assenti o non colorati)............................................................450 12.2 Fioribianchi................................................................................................................453 12.3 Fiorigialli...................................................................................................................456 12.4 Fioripolicromi.............................................................................................................459 12.5 Fiorirosati..................................................................................................................461 12.6 Fiorirossi...................................................................................................................462 12.7 Fioriviola/fucsia..........................................................................................................463 12.8 Fioriazzurri.................................................................................................................464 13. Atlante dei frutti................................................................................466 13.1 Frutti secchi deiscenti o indeiscenti: capsule.......................................................................470 13.2 Frutti secchi deiscenti: capsule.........................................................................................471 13.3 Frutti secchi deiscenti: legume, follicolo, siliqua...................................................................474 13.4 Frutti secchi deiscenti: legume, follicolo, siliqua, siliquetta.....................................................475 13.5 Frutti secchi indeiscenti: lomento, bilomento......................................................................476 13.6 Frutti secchi indeiscenti: acheni su spighe e su racemi...........................................................477 13.7 Frutti secchi indeiscenti: acheni su pannocchie....................................................................478 13.8 Frutti secchi indeiscenti: acheni su capolini.........................................................................479 13.9 Frutti secchi indeiscenti: diacheni su ombrelle....................................................................482 13.10 Frutti secchi indeiscenti: poliacheni...................................................................................483 13.11 Poliacheni e frutti carnosi (bacca).....................................................................................484 14. Atlante dei semi................................................................................485 14.1 Semi e frutti-semi.........................................................................................................486 15. Atlante delle plantule..........................................................................506 16. Atlante delle piante giovani...................................................................526 Appendice Elenco dei nomi latini e dei nomi italiani corrispondenti..................................................................554 Elenco dei nomi italiani e dei nomi latini corrispondenti..................................................................561 Origine dei nomi scientifici........................................................................................................568 Bibliografia.............................................................................................................................576 Ringraziamenti.........................................................................................................................579
Questo libro è anche in: